کد مطلب:188895 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:163
تحکیم دوستی با مؤمنان
در بیان معصومین (ع)، مؤمنان با تشویق های فراوان دعوت شده اند تا رشته های دوستی و مودت را میان خویش هر چه مستحكم تر سازند. از جمله ی آن تشویق ها، نوید به غفران گناهان از سوی خدا است.
امام باقر (ع) می فرماید:
هنگامی كه مؤمن با برادر مؤمن خویش مصافحه می كند (دست محبت او را در دست های خود می شمارد) در حالی از هم جدا خواهند شد كه گناهانشان فرو ریخته است. [1] .
امام باقر (ع): هر گاه فردی با دوست خویش مصافحه كند، آن كه به فشردن دست رفیقش (از روی اظهار محبت) ادامه می دهد، پاداش بزرگتری خواهد داشت از كسی كه دستش را زودتر رها می كند. هان! گناهان میان ایشان فرو می ریزد تا آنجا كه دیگر گناهی بر ایشان باقی نمی ماند. [2] .
فهم این روایات نیاز به اندكی تأمل دارد، زیرا بدیهی است كه مصافحه نمی تواند گناهانی چون ضایع كردن حقوق مردم و خیانت به عرض و مال مؤمنان را جبران كند. بلكه وصف مؤمن خود می رساند كه فرد زمانی از دوستی با مؤمنان سود می جوید كه اهل ایمان باشد. ولی از آنجا كه انسان معصوم نیست و لغزش هایی دارد، خداوند با این حركت ارزشمند اجتماعی، لغزش های آنان را خواهد بخشید. گذشته از این، ممكن است منظور از ذنب در این گونه روایات، دلگیری ها و بدگمانی های افراد جامعه نسبت به یكدیگر باشد.
یعنی؛ مصافحه و نهادن دست محبت در دست یكدیگر، سبب می شود كه دلخوری ها و بدگمانی ها از میان برود و كدورت ها به كلی از قلب ها زدوده شود. چنان كه تعبیر «ان الذنوب لیتحات فیما بینهم» می تواند اشاره به خطاها و كدورت های میان آن دو شخص باشد.
[ صفحه 314]
آنچه این معنا را تأیید می كند روایات دیگری است به این مضمون:
رسول خدا (ص) فرمود: مصافحه كنید، زیرا مصافحه كدورت ها، كینه ها و بدخواهی ها را از میان می برد. [3] .
امام باقر (ع) در مورد چگونگی همزیستی با مردم می فرماید:
زمانی كه امیرالمؤمنین (ع) در بستر وفات و در حال احتضار قرار داشت، فرزندان خویش را فرا خواند تا ایشان را سفارش به ارزش ها كند. از جمله مطالبی كه آن حضرت در پایان سفارش های خود فرمود این است كه:
ای فرزندانم، با مردم به گونه ای زندگی كنید كه اگر روزی از دیدشان پنهان شدید، (و به سفری رفتید و یا در بستر بیماری افتادید) برایتان دلتنگ شوند و مشتاق دیدار شما باشند و اگر زندگی را بدرود گفتید، برایتان بگریند و اشك ریزند. [4] .
امام باقر (ع) می فرماید:
هنگامی كه مؤمن با برادر مؤمن خویش مصافحه می كند (دست محبت او را در دست های خود می شمارد) در حالی از هم جدا خواهند شد كه گناهانشان فرو ریخته است. [1] .
امام باقر (ع): هر گاه فردی با دوست خویش مصافحه كند، آن كه به فشردن دست رفیقش (از روی اظهار محبت) ادامه می دهد، پاداش بزرگتری خواهد داشت از كسی كه دستش را زودتر رها می كند. هان! گناهان میان ایشان فرو می ریزد تا آنجا كه دیگر گناهی بر ایشان باقی نمی ماند. [2] .
فهم این روایات نیاز به اندكی تأمل دارد، زیرا بدیهی است كه مصافحه نمی تواند گناهانی چون ضایع كردن حقوق مردم و خیانت به عرض و مال مؤمنان را جبران كند. بلكه وصف مؤمن خود می رساند كه فرد زمانی از دوستی با مؤمنان سود می جوید كه اهل ایمان باشد. ولی از آنجا كه انسان معصوم نیست و لغزش هایی دارد، خداوند با این حركت ارزشمند اجتماعی، لغزش های آنان را خواهد بخشید. گذشته از این، ممكن است منظور از ذنب در این گونه روایات، دلگیری ها و بدگمانی های افراد جامعه نسبت به یكدیگر باشد.
یعنی؛ مصافحه و نهادن دست محبت در دست یكدیگر، سبب می شود كه دلخوری ها و بدگمانی ها از میان برود و كدورت ها به كلی از قلب ها زدوده شود. چنان كه تعبیر «ان الذنوب لیتحات فیما بینهم» می تواند اشاره به خطاها و كدورت های میان آن دو شخص باشد.
[ صفحه 314]
آنچه این معنا را تأیید می كند روایات دیگری است به این مضمون:
رسول خدا (ص) فرمود: مصافحه كنید، زیرا مصافحه كدورت ها، كینه ها و بدخواهی ها را از میان می برد. [3] .
امام باقر (ع) در مورد چگونگی همزیستی با مردم می فرماید:
زمانی كه امیرالمؤمنین (ع) در بستر وفات و در حال احتضار قرار داشت، فرزندان خویش را فرا خواند تا ایشان را سفارش به ارزش ها كند. از جمله مطالبی كه آن حضرت در پایان سفارش های خود فرمود این است كه:
ای فرزندانم، با مردم به گونه ای زندگی كنید كه اگر روزی از دیدشان پنهان شدید، (و به سفری رفتید و یا در بستر بیماری افتادید) برایتان دلتنگ شوند و مشتاق دیدار شما باشند و اگر زندگی را بدرود گفتید، برایتان بگریند و اشك ریزند. [4] .
[1] الامام الباقر (ع): ان المؤمن اذا صافح المؤمن تفرقا من غير ذنب. كافي 2 / 182؛ بحار 76 / 20.
[2] الامام الباقر (ع): اذا صافح الرجل صاحبه فالذي يلزم التصافح اعظم اجرا من الذي يدع، ألا و ان الذنوب ليتحات فيما بينهم حتي لا يبقي ذنب. اصول كافي 2 / 181.
[3] قال النبي (ص): تصافحوا فان التصافح يذهب السخيمة. اصول كافي 2 / 182. بحار 77 / 158.
[4] قال الباقر (ع): لما احتضر اميرالمؤمنين (ع) جمع بنيه... فوصاهم... يا بني عاشروا الناس عشرة ان غبتم حنوا اليكم، و ان فقدتم بكوا عليكم... بحار 42 / 247.